Waarom we het hebben van opties collectief onderschatten

Op het moment dat ik dit schrijf lig ik op een ligstoel aan de rand van het zwembad van een hotel in Oranjestad, Aruba. Ver weg van gejaagde kenniseconomie, of zoals een local het mooi wist te vertalen: ‘de machine die Nederland heet’. Hier leeft men dag per dag en is men blij met de mogelijkheden die zich aandienen. Het lijkt alsof het hebben van opties hier belangrijker is dan het hebben van kennis of een opleiding. En dat is bij ons vaak net andersom. Vreemd eigenlijk, als je er over nadenkt…

Zou het kunnen dat we – gegeven – kennis, informatie en intelligentie collectief aan het overschatten zijn? Is het hebben van opties soms niet belangrijker is dan het beschikken over kennis? Het is een vraag die me bezig houdt na het kennis maken met het begrip ‘optionaliteit.’

De definitie van Optionaliteit

Als ik Google op ‘optionaliteit’ krijg ik merkwaardig genoeg maar weinig hits (~3.300). Zoeken op de Engelse variant ‘optionality brengt al iets meer resultaten (~330.000) en geeft ook een definitie van het begrip:

The short-term payoff for this is modest, but the optionality value is enormous. Quality or state in which choice or discretion is allowed.

De Nederlandse definitie van optionaliteit zou als volgt kunnen zijn:

Het korte termijn resultaat van optionaliteit is bescheiden of niet zichtbaar maar de potentiële waarde is enorm. Optionaliteit is een modus waarin je de mogelijkheid hebt om keuzes te maken.

De waarde van optionaliteit, ofwel ‘optionality value’ wordt veel gebruikt door traders die als strategie hanteren om in te zetten op gebeurtenissen die maar een kleine kans hebben om te gebeuren (een ‘black Swan event’). Maar het principe valt toe te passen heel veel aspecten los van de handel in aandelen en opties.

Hoe maak jij beslissingen?

Probeer je beslissingen rationeel te maken? Of maak je sommige beslissingen – zoals het kopen van een huis of een andere complexe beslissing –  ook op basis van je ‘gut feeling’? De balans hierin zal bij iedereen net weer even wat anders liggen. Feit is echter dat we veel dingen die we doen baseren op de informatie of het gevoel die we op dat moment voor handen hebben.

Parate kennis alleen maakt kwetsbaar

Ook als het gaat om zakelijke of persoonlijke groei hanteren we vaak dezelfde methodiek. We richten ons op informatie en kennis. Dat is te begrijpen, te analyseren en te interpreteren. Tegelijkertijd maakt deze benadering je kwetsbaar als werknemer of ondernemer. Als de vraag naar je professie, diensten of producten plotseling verdwijnt dan heb je een probleem, een groot probleem.

Bewust omgaan met optionaliteit

Hoe kun je ervoor zorgen dat je “robuuster wordt”, dat je minder kwetsbaar wordt voor toekomstige gebeurtenissen en veranderingen waar je zelf geen invloed op hebt? Het bewust opbouwen van optionaliteit kan hierin een krachtig middel zijn. Alleen wordt dit door veel mensen onderbenut, omdat optionaliteit per definitie gaat om iets wat in de toekomst plaats zal vinden zonder dat je precies weet wanneer je een bepaalde optie in wil zetten; optionaliteit is daarom ongeordend en onvoorspelbaar.

Optionaliteit als werknemer

Gerald is een risico analist bij een grote bank. Hij kan zijn opties vergroten door bewust zijn netwerk uit te breiden onder vakgenoten door vakbeurzen of evenementen te bezoeken. Maar naast deze voor de hand liggende manier zou hij ook , zonder tegenprestatie waardevolle inzichten kunnen publiceren via een vakmagazine of persoonlijk blog. Mocht de bank van Gerald omvallen en hij op straat komen te staan, dan zorgt dit netwerk en zijn expert positie ervoor dat hij eerder aan een nieuwe baan kan komen.

Als werknemer in loondienst ben je beperkter in optionaliteit ten opzichte van zelfstandig ondernemers. Wanneer je niet afhankelijk bent van een werkgever dadan heb je meer mogelijkheden  om de kracht van optionaliteit te benutten:

Optionaliteit als ondernemer

Als ondernemer kun je optionaliteit inbouwen in de manier waarop je zaken doet en de manier waarop je leeft.

Zo kun je optionaliteit inzetten om:

• minder kwetsbaar te zijn voor veranderende omstandigheden
• als alternatief voor kennis  te gebruiken
• lange termijn groei als ondernemer te realiseren

Minder kwetsbaar zijn

Als ondernemer kun je optionaliteit inbouwen door gebruik te maken van meerdere leveranciers. Wanneer een leverancier zijn prijs verhoogt kun je overstappen op een andere en daarmee kosten besparen.

Optionaliteit als alternatief voor kennis

Ook kan optionaliteit een alternatief zijn voor kennis. Als je een goed netwerk aan freelancers hebt, dan draagt dit een enorme optionaliteit in zich mee. Je kunt namelijk ook klussen aannemen waarvoor jij zelf de specifieke kennis niet in huis hebt, maar een van je freelancers wel.

Optionaliteit als katalysator voor groei

Tot slot kan optionaliteit een krachtige katalysator zijn voor langetermijngroei. Wanneer je in staat bent om meerdere kleine proefbalonnetjes op te laten voor producten en diensten dan kun je daar waardevolle lessen uit trekken en door spreiding in – bewust gekozen – producten en diensten lange termijngroei stimuleren, terwijl je tegelijkertijd minder kwetsbaar bent voor veranderende marktomstandigheden.

Conclusie

Het begrip optionaliteit schurkt tegen de basis aan van concepten als lean, agile, scrum en nieuwe manieren van organiseren. Daarnaast gaat het omarmen van optionaliteit vooral om een mindset. De ‘mainstream mindset’ houdt weinig rekening met optionaliteit. We proberen onze plannen, onze producten en diensten ‘onder controle’ te houden en zoveel mogelijk vooruit te plannen, terwijl dat er niet voor zorgt dat we robuust of weerbaar zijn tegen veranderingen. Bewust omgaan met optionaliteit betekent meer tijd besteden aan acties uit Kwadrant II van de Covey Matrix en gaat over het nemen van beslissingen die niet altijd als ‘intelligent’ of ‘onderbouwd’ worden beschouwd, maar die op de lange termijn een grote positieve impact kunnen maken.

Het hebben van opties wordt door ons vaak ondergeschikt gemaakt aan zaken die direct stuurbaar zijn of van je verwacht worden, terwijl dit een mindset die per definitie gaat om korte termijn impact. Wanneer we ons als mens of als organisatie op een duurzame manier willen blijven ontwikkelen, dan is het hebben van opties, van optionaliteit een randvoorwaarde.